Młodzież w akcji: Jak miasto wspiera zmiany w szkołach!

Nowy rok szkolny rozpoczął się nie tylko powrotem uczniów do zajęć, ale również kolejną falą młodzieżowych działań na rzecz zmiany otaczającej ich rzeczywistości. W Krakowie coraz większą popularnością cieszą się programy pozwalające młodym ludziom decydować o rozwoju swoich szkół oraz całych lokalnych społeczności. Najnowsze edycje inicjatyw, takich jak Szkolny Budżet Obywatelski, Krakowska Akademia Samorządności czy Młodzieżowa Rada Krakowa, otwierają przed uczniami szerokie możliwości nauki i realnego wpływu na najbliższe otoczenie.

Szkoła jako laboratorium dla młodzieżowych pomysłów

Dzięki szóstej edycji programu #SU-w-ak („samorządy uczniowskie w akcji”) młodzi z podstawówek i szkół ponadpodstawowych mogą już zgłaszać własne projekty, które mają szansę zmienić codzienne życie szkolne. Pierwsza tura naboru właśnie wystartowała, a kolejne szanse na wzięcie udziału przewidziano na początek i wiosnę przyszłego roku. Wszystkie pomysły można przesyłać za pośrednictwem elektronicznego formularza, a ostateczny termin składania zgłoszeń mija 27 lutego 2026 r.

Granty dla aktywnych – jak to działa?

Szkoły, które zdecydują się na udział w #SU-w-ak, mogą otrzymać nawet do pięciu grantów, przy czym każdy samorząd uczniowski ma prawo ubiegać się maksymalnie o dwa wsparcia w trakcie jednej edycji. Kwota dofinansowania pojedynczego projektu waha się od 500 do 2500 zł i zależy od zakresu oraz celu zgłaszanego przedsięwzięcia. W 2024 roku do rozdysponowania pozostaje 35 tys. zł, natomiast w roku kolejnym przewidziano na ten cel kolejne 48 tys. zł – w sumie budżet programu wynosi aż 95 tys. zł.

Samorządy uczniowskie w praktyce – więcej niż finanse

Choć środki finansowe niewątpliwie pomagają w realizacji pomysłów, największą wartością podobnych projektów jest rozwijanie kluczowych kompetencji społecznych. Uczestnicy programów uczą się współpracować, organizować działania, zarządzać budżetem i rozwiązywać realne problemy. Wiele szkół dokumentuje swoje doświadczenia w specjalnej Księdze Dobrych Praktyk, gdzie prezentowane są m.in. produkcje filmowe, bale tematyczne, ekologiczne działania czy wydarzenia integrujące uczniów i nauczycieli. Dzięki temu kolejne szkoły mogą inspirować się już sprawdzonymi rozwiązaniami.

Szkolny Budżet Obywatelski – nauka decydowania o wspólnych sprawach

Coraz więcej krakowskich placówek korzysta z modelu Szkolnego Budżetu Obywatelskiego, który nawiązuje do miejskich budżetów partycypacyjnych. Uczniowie sami tworzą i głosują na projekty, które uznają za najbardziej potrzebne: od nowych stref relaksu, przez warsztaty tematyczne, aż po inwestycje w infrastrukturę. To bezcenne doświadczenie pokazuje młodzieży, że ich głos rzeczywiście ma znaczenie i może wpływać na otaczającą ich rzeczywistość.

Krakowska Akademia Samorządności – szkoła młodych liderów

KAS powstała z myślą o tych, którzy nie chcą ograniczać się do bycia biernymi uczestnikami życia szkoły. Poprzez intensywne szkolenia i praktyczne warsztaty, młodzi liderzy zdobywają wiedzę i doświadczenie niezbędne do podejmowania inicjatyw społecznych, zarówno w murach szkoły, jak i poza nimi. Program ten otwiera drzwi do współpracy z lokalnymi instytucjami oraz pozwala młodzieży podejmować próbę kształtowania realnych zmian w społeczności.

Młodzieżowa Rada Krakowa – głos młodych w samorządzie miejskim

Nie wszystkie potrzeby młodzieży można rozwiązać w ramach jednej szkoły. Dlatego ważną rolę pełni Młodzieżowa Rada Krakowa, która reprezentuje uczniów na poziomie miejskim. Jako oficjalny organ doradczy Rady Miasta, Rada organizuje debaty, konsultacje i akcje społeczne skierowane do młodych ludzi. Uczestnicy mogą nie tylko zgłaszać własne pomysły, ale również opiniować miejskie projekty dotyczące edukacji, kultury czy integracji międzypokoleniowej.

Miejska sieć wsparcia – Pracownie Młodych

Kraków od kilku lat rozwija także sieć tzw. Pracowni Młodych – specjalnych miejsc, gdzie uczniowie mogą nie tylko odrabiać lekcje, lecz także realizować własne pasje, odpoczywać i poznawać nowych ludzi. Od 2020 roku uruchomiono już pięć takich przestrzeni, a kolejne są w przygotowaniu. Pracownie te pełnią rolę bezpiecznych punktów spotkań, w których młodzież może liczyć na wsparcie dorosłych i zyskać swobodę działania poza szkolnymi murami.

Społeczność szkoły – razem silniejsi

Ważnym wydarzeniem integrującym młodzież pozostają Krakowskie Dni Samorządów Uczniowskich. Co roku uczniowie z różnych szkół mają okazję spotkać się, wymienić doświadczeniami i zdobyć nową wiedzę podczas wspólnych warsztatów. To przestrzeń, w której rodzą się nowe pomysły, a młodzi ludzie mogą zobaczyć, jak wiele ich łączy – niezależnie od dzielnicy czy typu szkoły.

Wszystkie te inicjatywy pokazują, że krakowska młodzież nie jest biernym odbiorcą zmian, ale coraz częściej ich twórcą i liderem. Rozwijanie kompetencji obywatelskich, zdobywanie doświadczenia w pracy zespołowej oraz możliwość wpływania na codzienne życie szkoły i miasta – to wartości, które zostaną z uczniami na lata, wykraczając daleko poza szkolne mury. Dzięki miejskim programom wsparcia kolejne pokolenia mieszkańców Krakowa uczą się, że rozwijanie swojej społeczności zaczyna się od małych kroków – i każdy taki krok jest ważny.

Źródło: Urząd Miasta Krakowa